မှဲ့ကို ဆေးပညာလို melanocytic naevus ခေါ်ပါတယ်။ တကယ်တော့ မှဲ့တွေဟာ အမည်းရောင်ခြယ်ဆဲလ် (melanocytes)တွေ စုစည်းလာရာကနေ ဖြစ်ပေါ်လာတယ်။ အညိုရောင် (သို့) အမည်းရောင်မှဲ့ မှန်သမျှ pigmented naevus ခေါ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေရဲ့ (၁)ရာခိုင်နှုန်းဟာ မွေးကတည်းက မှဲ့ပါလာကြပါတယ်။ မွေးကင်းစမှ အသက်(၁၀)နှစ်အတွင်း ပေါ်ပေါက်လာတဲ့မှဲ့အများစုဟာ ပြန်မပျောက်တော့ဘဲ ဘဝတစ်လျှောက်လုံး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အလားတူ အသက်ကြီးမှထွက်တဲ့ မှဲ့တွေဟာ သူ့ဘာသာပြန်ပျောက်နိုင်ပါတယ်။ 

မှဲ့အများစုဟာ မျိုးရိုး၊ ဟော်မုန်းနဲ့ ခုခံအားအပြောင်းအလဲတို့ကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ RAS genes မျိုးဗီဇ ပြောင်းလဲမှုဟာ မွေးရာပါမှဲ့ကို ဖြစ်ပေါ်စေတယ်။ ခုခံအားကျဆင်းစေတဲ့ ကုထုံးတွေဟာ မှဲ့ထွက်လာအောင် လှုံ့ဆော်ပေးနိုင်တယ်။ တခါတရံ BRAF inhibitor (dabrafenib) ဆေးဝါးတွေကြောင့်လည်း မှဲ့ထွက်လာတတ်တယ်။ ယေဘုယျအားဖြင့် အသားဖြူသူတွေဟာ အသားညိုသူထက် မှဲ့ထွက်နိုင်ချေပိုများတယ်။

မှဲ့ရှိတဲ့ အရေပြားလွှာပေါ်မူတည်ပြီး (၄)မျိုးခွဲထားပါတယ်။ 

(၁) junctional nevus – အဖုပုံစံမဟုတ်တဲ့ ခပ်ပြားပြားမှဲ့တွေကို အရေပြား အပေါ်လွှာနဲ့အောက်လွှာ ဆက်ကြောင်းနေရာမှာ အများဆုံးတွေ့ရပါတယ်။

(၂) dermal nevus – အရေပြားအောက်လွှာ (dermis)အတွင်းပိုင်းမှာ တွေ့ရပြီး အဖုပုံစံ ဖောင်းတက်နေတတ်တယ်။ 

(၃) compound nevus – အပြင်ပိုင်းမှဲ့က အရေပြားနဲ့ တသားတည်းဖြစ်ပြီး အလယ်မှာ ခပ်ဖောင်းဖောင်းမှဲ့ရှိနေရင် compound nevus ခေါ်ပါတယ်။ မှဲ့ဟာ အရေပြားဆက်ကြောင်းနေရာသာမက အောက်လွှာထဲမှာပါ တွေ့ရပါတယ်။

(၄) combined nevus – ပုံစံမတူတဲ့မှဲ့နှစ်မျိုးလုံး တစ်နေရာထဲ ပူးတွဲပေါ်ပေါက်လာတဲ့ မှဲ့ပုံစံတစ်မျိုးဖြစ်တယ်။ ဥပမာ မှဲ့ပြာ(blue nevus)ကို compound nevus နဲ့ အတူတွဲတွေ့ရတာမျိုးပါ။

ယေဘုယျအားဖြင့် မွေးရာပါမှဲ့တွေထက် အသက်ကြီးမှ (၄၀ကျော်အရွယ်) ဖြစ်တဲ့မှဲ့တွေကို ပိုမိုဂရုစိုက်သင့်တယ်။ အထူးသဖြင့် လပိုင်းအတွင်း မှဲ့အရွယ်အစား၊ အရောင်၊ ပုံပန်းသဏ္ဌာန် တဆင့်ပြီးတဆင့် ပြောင်းလဲလာရင် melanoma မှဲ့ကင်ဆာကို သတိပြုသင့်တယ်။ နဂိုမှဲ့က သွေးယိုတာ၊ ယားယံတာ၊ အရွယ်အစားကြီးပြီး လူကိုစိတ်ဒုက္ခပေးတဲ့အခါမျိုးမှာ ဆရာဝန်နဲ့ စနစ်တကျပြသသင့်တယ်။ 

မွေးရာပါမှဲ့အများစုဟာ ပုံမှန်အားဖြင့် ခွဲစိတ်ကုသဖို့ မလိုအပ်ပါဘူး။ သို့သော် သံသယရှိတဲ့မှဲ့တွေကို excision biopsy ခွဲပြီး အသားစယူတာ ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။ အပြင်စူထွက်နေတဲ့ မှဲ့တွေမှာ shaving biopsy လုပ်နိုင်တယ်။ elctrosurgery လျှပ်စစ်သုံးပြီး ဖျက်ဆီးနိုင်သလို laser နည်းနဲ့လည်း မှဲ့ဖျက်လို့ရတယ်။ မှဲ့ဖျက်ပြီးတဲ့အခါ broad-spectrum high protection (SPF 50+) နေလောင်ကာတွေ အမြဲမပြတ် လိမ်းပေးသင့်တယ်။

ဒေါက်တာအေးမင်းထူး

အရေပြားအထူးကုဆရာဝန် 

အကယ်၍ အထက်ဖော်ပြပါ လက္ခဏာအချို့ကို ခံစားနေရပါက ဒေသခံ အရေပြားအထူးကုဆရာဝန်ထံသို့ဖြစ်စေ (သို့မဟုတ်) အဆင့်မြင့် ရောဂါကုသမှုအတွက် 092051590 သို့ဖြစ်စေ ဆက်သွယ်သင့်သည်။

If you have been suffering from some of the above symptoms, you should contact a local dermatologist or by calling 092051590 for further advanced treatment.