လျှာကွဲခြင်း (fissured tongue)ဆိုတာ လျှာပေါ်မှာ မြောင်းလို အကွဲကြောင်းတွေ ဖြစ်နေတဲ့အခြေအနေကို ဆိုလိုတာပါ။ လျှာအကွဲကြောင်းဟာ တစ်ခုနဲ့တစ်ခု အလျားလိုက် ဒေါင်လိုက် ဆက်စပ်နေတတ်တယ်။ တချို့အကွဲကြောင်းတွေဟာ ခပ်တိမ်တိမ်ဖြစ်ပြီး တချို့က နက်တယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် လျှာကွဲတာ ပြဿနာမဟုတ်ဘဲ အကွဲကြောင်းတွေထဲမှာ အစားအစားအကြွင်းအကျန်နဲ့ ဗက်တီးရီးယားတွေ ပေါက်ဖွားလာတဲ့အခါ ပါးစပ်နံ့ဆိုးတာ၊ လျှာရောင်ရမ်းတာတွေ ဖြစ်လာတတ်တယ်။

လျှာကွဲခြင်းဟာ အမျိုးသားတွေမှာ အဖြစ်များတယ်။ orofacial granulomatosis, Down syndrome, pustular psoriasis တွေနဲ့  ဆက်စပ်နေတယ်။ ဗီတာမင် ချို့တဲ့တာ၊ အာဟာရဓာတ်ချို့တဲ့တာတွေနဲ့ သက်ဆိုင်တတ်တယ်။ ပုံမှန်အားဖြင့် လျှာဟာ ပန်းရောင်သမ်းပြီး papillae ခေါ်တဲ့ သေးငယ်တဲ့ အဖုလေးတွေ ရှိတတ်ပါတယ်။ papillae ထဲမှာ အရသာခံစားနိုင်တဲ့ အာရုံခံအဖုငယ်လေးတွေ အများအပြားရှိတယ်။ ဒါ့ကြောင့် လျှာကွဲရင် ပါးစပ်အရသာပျက်တာ၊ နာကျင်တာ၊ ပူစပ်ပူလောင်ဖြစ်တာမျိုး ရှိတတ်တယ်။ လျှာအကွဲကြောင်းတွေမှာ အစားအသောက်တွေ ခိုအောင်းနေရင် ပိုးဝင်ပြီး ပါးစပ်နံတာမျိုး ဖြစ်နိုင်တယ်။ 

ကုသနည်း

လျှာကွဲတဲ့ ပြဿနာဟာ ရေတိုသာဖြစ်ပြီး သူ့အလိုအလျှောက် ပျောက်ကင်းသွားတတ်တယ်။ ဗီတာမင်ချို့တဲ့မှုကြောင့်ဖြစ်ရင် vitamin အားဆေးတွေပေးရတယ်။Vitamin B12 က လျှာကွဲနာမှာ အသုံးဝင်တယ်။ iron, zinc, folic acid, biotin စတာတွေ ဖြည့်တင်းသင့်တယ်။ လျှာရောင်ရမ်းတဲ့အခါ vitamin B1 က အသုံးဝင်တယ်။ Vitamin B5 က လျှာအနာ သက်သာလျှော့ပါးစေတယ်။ B3 (Niacin)ကို သွားဖုံးရောဂါတွေမှာ ပေးနိုင်တယ်။ ပါးစပ်နံ့တာအတွက် ပါးစပ်ပိုးသတ်ဆေးရည်တွေနဲ့ ပလုတ်ကျင်းနိုင်တယ်။ ပိုးသတ်ဆေးရည် chlorhexidine gargles ကို တစ်ရက်သုံးကြိမ် အနည်းဆုံးတစ်ပတ်ကြာ သုံးသင့်တယ်။ တခါပလုတ်ကျင်းရင် ပါးစပ်ထဲ (၁)မိနစ်ကြာ ထားပြီး ထွေးထုတ်ရမယ်။

အကြံပြုချက်

Fissured Tongue ရှိတဲ့လူတွေအနေနဲ့ လျှာကို သန့်ရှင်းအောင် ထိန်းသိမ်းဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ မာတဲ့အစားအစာတွေ အသားတွေက လျှာမြောင်းတွေမှာ ကျန်ရစ်တတ်တာမို့ ဂရုစိုက်သင့်တယ်။ အစားစားပြီးတိုင်း ပလုတ်ကျင်းပါ။ သွားတိုက်တဲ့အခါ လျှာမြောင်းတွေထဲထိ သေချာသန့်ရှင်းပါ။ အချိုနဲ့ အပူအစပ်တွေ လုံးဝရှောင်သင့်တယ်။

ဒေါက်တာအေးမင်းထူး

အရေပြားအထူးကုဆရာဝန်